"Voordat ik iets ontwerp heb ik altijd de mood die erbij hoort in gedachten."
The Zed
In het hartje van Molenbeek maakte fotograaf Mous Lamrabat een fotoserie in samenwerking met 12 Brusselse ontwerpers. De serie is een ode aan de Brusselse creativiteit, maar ook aan de culturele meltingpot die onze stad rijk is. De Belgisch-Marokkaanse fotograaf vond in heel wat ontwerpers zijn gelijke. Zoals Kenza Taleb Vandeput, die met haar label Kasbah Kosmic een brug slaat tussen België en Algerije. Of ontwerpster Siré Kaba, die haar Guinese roots weerspiegelt in haar merk Erratum Fashion. Maar ook The Zed, Zehra, een multidisciplinaire kunstenares die zich laat inspireren door haar Turkse roots en mensen zichzelf wil laten herkennen in haar werk. We spraken met The Zed over haar werk, inspiratie en dromen.
Kun je jezelf en je carrière tot nu toe kort voorstellen? Ben je altijd al geïnteresseerd geweest in kunst en mode?
"Mijn naam is Zehra en ik ben 32 jaar oud. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in kunst. Toen ik jonger was, heb ik meer dan 10 jaar danslessen gevolgd. Ik creëerde ook dingen voor mezelf, ik ontwierp kleren, ik maakte er nieuwe stukken van, ik maakte kleine accessoires voor mezelf,... De link met kunst en creëren was er dus altijd al. Maar toen ik jong was, wist ik niet dat ik later in de artistieke sector zou gaan werken. Creëren was toen meer een hobby. Op het moment dat ik de professionele wereld inging en me ervan bewust werd dat ik geld moest verdienen, begon ik hier meer over na te denken."
"Wat mijn professionele carrière betreft heb ik eerst mijn hoger diploma behaald als gespecialiseerd pedagoog. Toen ik niet meteen werk vond, begon ik aan een studie modeontwerp. Na 2 jaar stopte ik met deze opleiding en ging ik werken als verkoopster voor een kledingmerk. Hierna werkte ik bij een callcenter dat verbonden was aan H&M. Maar tijdens deze baan ben ik een jaar lang in een burn-out gegaan. Na mijn burn-out besloot ik het anders aan te pakken en mij volledig te focussen op mode en kunst. Ik heb toen echt een klik gemaakt dat ik nooit meer iets zou doen wat ik niet leuk vond. Ik wil geld verdienen met mijn passie en talent. Zo is het voor mij zo'n beetje begonnen."
Is "The Zed" een alter ego van Zehra?
"Ik scheid de twee niet van elkaar. Ik ben de Zed en de Zed is mijn universum. Ik kan niet zeggen dat ik een artistieke kijk heb die anders is dan die van mezelf. Ik stop echt mijn persoonlijkheid, mijn emoties, mijn positieve gedachten, maar ook mijn problemen en breakdowns in mijn werk. Ik druk mezelf uit, al mijn kanten. Als je de wereld van de Zed binnenstapt, zie je mij, 100% van mij."
Kan je wat meer vertellen over je creatieve praktijk, wat ontwerp je precies?
"Ik maak kledingstukken of accessoires, maar ik kan mezelf niet alleen als modeontwerper definiëren, want ik naai niet. Ik zeg graag dat ik een multidisciplinaire kunstenaar ben. Ik doe veel verschillende dingen. Het liefst vertrek ik van een materiaal, dat kan garen zijn, maar ook kettingen, kralen of parels, eigenlijk veel gerecycleerde materialen vooral. Maar het basisdoel blijft om niet te naaien, want dat vind ik niet zo leuk."
"Mijn kleding maakt een groot deel uit van mijn praktijk. Maar daarnaast creëer ik ook het visuele concept waarin ik mijn stukken zie. Ik stel me graag het universum voor waarin ik mijn werk kan plaatsen. Ik maak niet gewoon een kledingstuk en dat is het dan. Voordat ik iets maak, heb ik altijd de mood die erbij hoort in gedachten. Mijn creativiteit is erg beeldgericht. Ik heb altijd beelden in gedachten van scènes, omgevingen, kleuren, plaatsen en mensen die mijn creaties kunnen dragen. Ik wil mensen graag laten voelen en zien wat ik voelde toen ik aan het creëren was. Mijn artistieke universum is niet alleen het ontwerp of het stuk, het is alles wat erbij komt kijken, dat is wat me drijft."
Kun je iets meer vertellen over je werk in de A(R)MOUR tentoonstelling?
"Mous Lamrabat heeft twee van mijn designs gebruikt voor zijn fotoserie die deel uitmaakt van de A(R)MOUR tentoonstelling. Een daarvan is één van mijn allereerste creaties. Voordat ik aan dit ontwerp begon, had ik de kleurencombinatie oranje en donkerblauw in mijn hoofd. Eerst bepaalde ik het algemene beeld en dan bedacht ik het stuk dat erbij zou kunnen passen. Met mijn cultuur in gedachten koos ik ervoor om het Nazar amulet, het pareloog, in mijn ontwerp te verwerken. In het Turks heet dit voluit een 'nazar boncuğu', wat het boze oog amulet betekent. Het blauwe oog wordt verondersteld de kwade blik af te wenden. Voor dit stuk kwam de inspiratie en het ontwerp dus echt vanuit mijn eigen cultuur."
"Het andere stuk dat tentoongesteld wordt, maakte ik voor een klant en is eigenlijk een pull gemaakt met macramé technieken. In de foto van Mous Lamrabat werd de pull op het hoofd gebruikt."
Waar haal je de inspiratie voor je werk vandaan?
"Ik vind het altijd moeilijk om die vraag te beantwoorden. Ik heb de indruk dat ik niet echt afhankelijk ben van inspiratie van buitenaf. Ik heb het gevoel dat mijn inspiratie uit mezelf komt. Het zit allemaal in mijn hoofd. Ik haal bijvoorbeeld geen inspiratie uit modetijdschriften, andere artiesten of zangers. Dus ik denk dat ik geïnspireerd word door mijn emoties, mijn gedachten en indrukken, de beelden die ik in mijn hoofd heb, mijn cultuur en waarden waarmee ik ben opgegroeid."
Op welk ontwerp of project ben je het meest trots?
"Ik ben eigenlijk heel trots op een project dat geen kledingstuk of accessoire is. Het is een videoproject dat ik met ongeveer 30 kunstenaars heb gerealiseerd. Het heet "Labyrint". We hebben de video opgenomen in het labyrint van C-mine, in Genk. Het was een samenwerking met dansers, zangers, acrobaten, een schilder, modellen, ... Ik werkte het creatieve gedeelte uit en nam contact op met de editors en videografen. Sommige van mijn ontwerpen verschijnen ook in de video. Maar ik ben het meest trots op dit project omdat het een van de grotere projecten is waar ik maanden aan heb gewerkt. Het was een van mijn eerste grootschalige projecten en het had een impact op mij als designer."
"Het werk waar ik het meest trots op ben is een blauwe macramécreatie die werd geëxposeerd in de tentoonstelling 'Youth Through The Lens' bij MAD Brussels. Een ander werk is een serie maskers die ik heb ontworpen en die werden gebruikt in een videoclip van Jérémie Makiese. Hij won het tv-programma 'The Voice' en deed een jaar geleden mee aan het Eurovisiesongfestival."
Heb je tips voor jonge starters in de creatieve sector?
"Het beste advies dat ik kan geven is: wees niet bang om de sprong te wagen en je eigen bedrijf te lanceren. Wees niet bang voor het proces, want het proces duurt lang. En houd altijd in je achterhoofd dat iedereen weleens een dipje heeft. Er zijn veel moeilijke momenten, waarbij je je slecht voelt, maar het is normaal om je zo te voelen. En binnen het creatieve netwerk krijg ik de indruk dat iedereen het altijd goed doet, dat iedereen altijd succesvol is, terwijl dat eigenlijk helemaal niet zo is. Maar als je een dipje of moeilijk moment hebt, mag je gewoon niet opgeven. Dat is wat ik mezelf elke dag vertel."
Hoe ziet de ideale toekomst eruit voor The Zed?
"De ideale toekomst voor mij zou allereerst zijn om echt van mijn praktijk te kunnen leven, want op dit moment overleef ik niet van alleen mijn creatieve werk."
"Wat ik vooral niet wil, is dat mijn werk gewoon kleding wordt die ik in winkels verkoop. Ik wil dat mijn creaties unieke stukken zijn, gemaakt voor specifieke kunstenaars. Het belangrijkste voor de toekomst zou dus zijn om te kunnen samenwerken met veel andere kunstenaars, om stukken te maken voor andere kunstenaars, hun art direction uit te werken, hun visuals, ... Ik heb dat in het verleden al gedaan, maar op kleine schaal. Ik zou graag samenwerken met bekende internationale artiesten. Dat is een beetje het doel."
"Daarnaast zou het een grote droom zijn dat mijn werk internationaal bekend wordt. Dit door tentoonstellingen, modeshows of andere evenementen te organiseren. Zodat mensen mijn werk herkennen als ze het zien. Dat mijn universum verhalen vertelt waarin mensen zichzelf zien. Ik wil laten zien dat ook gesluierde vrouwen kunnen doorbreken en succesvol kunnen zijn in de industrie. Zodat ik anderen kan inspireren."